Per 1 februari is dit forum niet meer actief. Je account en bijbehorende gegevens op dit forum zijn daarom verwijderd. Oude berichten kun je nog wel nalezen. We zien je eind februari graag terug in de nieuwe community van MS.nl. Meer informatie lees je op MS.nl of in dit topic.

Hoe werkt een klinische studie?

MS onderzoek&studies
Bram_MSinbeeld

Hoe werkt een klinische studie?

Bericht door Bram_MSinbeeld »

Met een Fase II of III klinische studie wordt de effectiviteit en de veiligheid van een geneesmiddel of behandeling gemeten en vergeleken. 

Om een behandeling te vergelijken met een andere behandeling kan het beste een zogenoemde gerandomiseerde studie gedaan worden (ofwel een RCT, Randomized Controlled Trial).

Dat is een vergelijkende studie, waar mensen die meedoen willekeurig, ‘random’, worden ingedeeld in ofwel de behandel-arm (deze mensen krijgen het middel dat je wilt testen), ofwel de controle, arm (die mensen krijgen een andere behandeling, vroeger was dat een placebo, maar aangezien dat niet ethisch is wordt er gekozen voor een ander MS-medicijn). 

Omdat ik veel vragen krijg over HSCT, wil ik dat als voorbeeld gebruiken.

Stel dat er 100 mensen mee doen aan zo’n studie, dan verdelen we die willekeurig. 50 mensen krijgen een HSCT behandeling en 50 mensen een andere behandeling. 

Om het zo eerlijk mogelijk en zonder 'observer bias' (vooringenomenheid) te laten verlopen, is een studie bij voorkeur 'dubbelblind'. Dat betekent dat zowel de testpersoon (patiënt) niet weet welke behandeling hij krijgt en ook de beoordelaar zelf. Op die manier heeft een vooroordeel van de patiënt (die denkt dat het middel heel goed/slecht werkt) als ook een vooroordeel van de beoordelaar geen invloed.
Echter, soms is het volledig blinderen vrijwel onmogelijk. Ik noemde net al HSCT als voorbeeld. Door de chemotherapie vallen de haren van de meeste patiënten uit. Ook is het behandelschema heel anders dan van het vergelijkende middel. Daarom is het niet mogelijk dat de patiënt zelf niet weet welke behandeling hij/zij krijgt. In de MIST studie die ik hier onder beschrijf hebben de patienten pruiken gekregen voordat ze bij de beoordelaar kwamen. Die was dus wel 'blind'. In dat geval spreek je van een 'enkelzijdig geblindeerde' studie.



Een klinische studie bouw je op rondom een hoofdvraag die je wilt beantwoorden. Om die vraag te kunnen beantwoorden heb je een effectiviteits-meting nodig. Zo’n meting noemen ze in de wetenschap een ‘outcome measure’ of ‘endpoint’.

De hoofdvraag wordt beantwoord door het meten van een zogenaamd ‘primary endpoint’.

Rondom die meting (het primaire eindpunt) wordt de studie opgezet. Op basis hiervan wordt geschat hoeveel mensen moeten deelnemen aan je studie om een statistisch significant antwoord te kunnen vinden op de vraag welk middel effectiever is.

Naast deze meting worden vaak ook ‘secondary endpoints’ gedefinieerd. Dit zijn metingen die vaak achteraf gedaan worden op de groep, en hoewel deze metingen de hoofdvraag niet helpen te beantwoorden leveren ze wel interessante extra gegevens op. 

Voorbeeld:
Laten we eens kijken hoe anderen dat doen voor HSCT.

Dit zijn drie recente RCTs voor HSCT:

MIST
RAM-MS (hier doet het VUmc aan mee)
BEAT-MS

Afbeelding
Mariottini et al. 2020 BioDrugs]

Al deze studies zijn beschreven op de website ‘clinicaltrials.gov’. Dat wordt gedaan voordat een studie begint, om te voorkomen dat de vraagstelling later, als het werk gepubliceerd wordt, wordt aangepast, om bij de gemeten resultaten van je studie te passen. Op die manier wordt sjoemelen voorkomen. 

Voor ons betekent dit dat de informatie over studies gemakkelijke te vinden is. Laten we eens kijken:

MIST
Multiple Sclerosis International Stem Cell Transplant

Het doel van de studie: 
To assess the efficacy of autologous PBSCT (peripheral blood stem cell transplantation, wij noemen het hier HSCT) versus FDA approved standard of care ( i.e. interferon, glatiramer acetate, mitoxantrone, natalizumab, fingolimod, or tecfidera) for inflammatory multiple sclerosis (MS) failing failing alternate approved therapy.

Deze studie heeft 110 deelnemers en begon in november 2015, de studie wordt geschat te eindigen in 2024. (Inmiddels is er al wel een voorlopig ‘tussen-resultaat’ gepubliceerd.)

Primary Endpoint:
  • Disease progression, defined as a 1 point increase in the Expanded Disability Status Scale (EDSS) on consecutive evaluations at least 6 months apart and not due to a non-MS disease process. Patients will be followed for 5 years after randomization.
Secondary Endpoints:
  • Number of relapses, defined as acute neurologic deterioration occurring after engraftment and lasting more than 24 hours, accompanied by objective worsening on neurological examination that are documented by a blinded neurologist and not explained by fever, infection, stress or heat related pseudo-exacerbation. Supportive confirmation by enhancement on MRI is preferred but not mandatory.
  • Ambulation index
  • Twenty-five foot timed walk
  • Nine hole peg test
  • PASAT- 3 second and PASAT - 2 second
  • Multiple Sclerosis Functional Composite (MSFC)
  • MRI enhancing lesions and T1 and T2 burden of disease per MRI-AC MRI protocol
  • 36-Item Short Form Health Survey (SF-36)
  • Scripps Neurological Rating Scale (NRS)
  • Survival
RAM MS
Randomized Autologous heMatopoietic stem cell transplantation versus alemtuzumab for patients with relapsing remitting Multiple Sclerosis)

Het doel van de studie:
The aim of the study is to assess the effectiveness and side effects of a new treatment intervention in RRMS; HSCT, and, thereby, the value of HSCT in clinical practice. Data from recently published patient series indicate that HSCT may have a significantly higher treatment effect than currently registered RRMS immunomodulatory treatments. This study will determine the relative role of HSCT versus alemtuzumab. (Een kanttekening is dat ze inmiddels besloten hebben om ook ocrelizumab toe te voegen).

De hele studie omvat 100 deelnemers, is gestart in 2018 en het geplande einde is ook 2024. Hiervan zijn nog geen voorlopige resultaten te vinden.

Primary Outcome Measure:
  • Proportion of patients with no evidence of disease activity (NEDA-3).
Secondary Outcome Measures:
  • NEDA-4 (Proportion of patients with no evidence of disease activity, including atrophy)
  • Time to first sign of new disease activity, as measured as new relapses, EDSS-progression, MRI-activity or brain atrophy
  • Change in Expanded Disability Status scale (EDSS) from baseline
  • ARR (Annualized rate of protocol-defined relapses)
  • Time to onset of first protocol-defined relapse
  • Change in MRI T2-weighted hyperintense lesion volume from baseline
  • Change in MRI T1-weighted hypointense lesion volume from baseline
  • Change in brain volume from baseline
  • Time to detection of a new MRI T2 lesion
  • Total number of MRI T1-weighted Gd-enhanced lesions
  • Proportion of patients free from T1 Gd-enhancing lesions
  • Change in Nine-hole-peg test (9-HPT) score from baseline
  • Change in Timed 25 Foot Walk (T25FW) score from baseline
  • Change in The Brief International Cognitive Assessment for Multiple Sclerosis (BICAMS) score from baseline
BEAT-MS
Best available therapy versus Autologous Hematopoetic Stem Cell Transplant for Multiple Sclerosis

This is a multi-center prospective rater-masked (blinded) randomized controlled trial of 156 participants, comparing the treatment strategy of Autologous Hematopoietic Stem Cell Transplantation (AHSCT) to the treatment strategy of Best Available Therapy (BAT) for treatment-resistant relapsing multiple sclerosis. 

De hele studie omvat 156 deelnemers, is net begonnen en het geplande einde is 2028. 

Primary Outcome Measure:
  • Multiple Sclerosis (MS) Relapse-Free Survival
Secondary Outcome Measures:
  • Annual Relapse Rate (ARR)
  • The occurrence of any evidence of MS disease activity or death from any cause, analyzed as time-to-event.
  • The Occurrence of Confirmed Disability Worsening by EDSS
  • Confirmed disability improvement defined by:
  • Change from Day 0 in Whole Brain Volume
  • Change in Serum Neurofilament Light Chain (NfL) Concentration
  • The Occurrence of Death From Any Cause: All-Cause Mortality [ Time Frame: Day 0 (Randomization to Treatment) Up to Month 72 (6 Years) ]
  • Proportion of Participants who Experience a Serious Adverse Event (SAE)
  • Proportion of Participants with a Grade 3 or Higher Infection
  • Proportion of Participants with Progressive Multifocal Leukoencephalopathy (PML).
  • Time to Neutrophil Engraftment Among Autologous Hematopoietic Stem Cell Transplantation (AHSCT) Recipients
  • Proportion of Autologous Hematopoietic Stem Cell Transplantation (AHSCT) Recipients Who Experience Primary or Secondary Graft Failure
Wil je meer weten over randomized controlled trials:
https://en.wikipedia.org/wiki/Randomize ... lled_trial
Wil je meer over outcome-measures te weten komen: https://www.hindawi.com/journals/msi/2014/262350/
Bram_MSinbeeld

Re: Hoe werkt een klinische studie?

Bericht door Bram_MSinbeeld »

Inmiddels heb ik een filmpje over dit onderwerp gemaakt.

Afbeelding
Plaats reactie Vorig onderwerpVolgend onderwerp